Şehitlik Makâmı, Hafıza 15 Temmuz, Anadolu Yakası Trafik Denetleme Müdürlüğü

Şehitlik Makâmı, Hafıza 15 Temmuz, Anadolu Yakası Trafik Denetleme Müdürlüğü

| 2017 - 2019 |

Şehitlik Makâmı, Hafıza 15 Temmuz, Anadolu Yakası Trafik Denetleme Müdürlüğü

İstanbul’da, eski adıyla Boğaziçi Köprüsü’nde darbe girişimi gerçekleşmeden önce, 15 Temmuz Şehitler Makamı ve Hafıza 15 Temmuz’un inşa edildiği alan Trafik Denetleme Şube Müdürlüğü olarak kullanılmaktaydı. Yaşanan darbe girişimi üzerine bu alan etrafıyla birlikte bu hadisenin hafızası olacak şekilde yeniden tasarlanmıştır. Trafik Denetleme Şube Müdürlüğü binası da bu yapı kompleksinin bir parçası olacak şekilde tasarıma dâhil edilmiştir.

 Şehitlik Makamı

 Şehitlik Makamı; 15 Temmuz Şehitler Köprüsü’nün Anadolu Yakası çıkışında; geleneğimizde olan ve asırlardan beri olgunlaşmış kümbet-türbe anlayışıyla bir makam olarak inşâ edilmiştir.

 Şehitlik makamının bulunduğu mevkiye, Nakkaştepe tarafından yol açılarak, yaklaşık 11 dönümlük arazi; tamamen Şehitlik Parkı olarak tanzim edilmiş, Boğaziçi’ne mahsus ağaçlarla ağaçlandırılmış,  peyzajında 250 şehidi temsilen 250 selvi ve 250 gül dikilmiştir.

 Kubbe, bütünlüğüyle kâinatı ve sonsuzluğu sembolize etmekte, şehitlerin aslında “ölüler” olmayıp, sonsuz bir hayatla beraber, ilahi nimetlere mazhar olduklarını ifade etmektedir. Çubuk elemanlardan oluşan, şeffaf geodezik kubbeyi teşkil eden kollar, milletin böylesine bir teşebbüs karşısında ortaya koyduğu birlik, beraberlik ve kenetlenmeye atıftır. Bu tevhid ve kenetlenme sayesindedir ki, milletimizin ve devletimizin bekasını temin edecek çok güçlü ve sarsılmaz, kilitlenmiş bir çatı oluşmuştur.

 Makam beş kollu yıldıza atıfla, Türk üçgenlerinden oluşan, beşgen bir plana oturan ve yine beşgenden üretilen geodezik bir kubbeden ibarettir. Kubbede çelik konstrüksiyon üzerine, 5 cm. kalınlığında küfeki taşı kaplama yapılmıştır. Beşgen esaslı geodezik kubbe kavsi, kademelenerek toprak altına dalmakta, “kökü mâzide âti” fikrini sembolize ederek mekanlaşmaktadır. Kubbenin çevrelediği kademeli mekânın tam merkezinde, İslam Sanatlarının en mümtaz unsurlarından biri olan mukarnas, yıldız şeklinde, suyun devrettiği, canlı olan herşeyin sudan yaratıldığına işaret eden bir pınar olarak kullanılmıştır. Bu merkez; zamanın ve bütün hâdisatın, tek bir yere ve bir merkeze aktığının “Biz Allah’a aidiz ve nihayet O’na döneceğiz (Bakara-156)” hakikatinin ifadesidir.

 Hafıza 15 Temmuz

 Hafıza 15 Temmuz, Şehitler Makamı’nın alt kotunda, yamaç ile bir uyum içerisinde konumlanarak, topoğrafya ile bütünlük oluşturacak şekilde tasarlanmıştır. Alt kot ile üst kot, Şehitler Makamı’nın bulunduğu yüksekçe yamaç boyunca Hafıza 15 Temmuz binasıyla birbirine bağlanmaktadır.

 Zemin katta 15 Temmuz darbe girişiminin serencamı anlatılmaktadır. Bu tür darbe ve darbe teşebbüslerinin tarihi derinliği, Dünya sömürgecilik ve hegemonya tarihinin yüz yıllara dayanan arka planları, dünya tarihinden çarpıcı örneklerle alt katta sergilenmektedir.

              Yapının strüktürü brüt beton taşıyıcı perde duvarlardan oluşmaktadır. Perde duvarlar planda kademeli olarak geri çekilerek etkili bir iç mekân hissiyatının oluşturulmasına ve fonksiyonların bölünmesine yardımcı olunmuştur. Perde duvarlar arasında çelik doğramalar kullanılarak hem geniş, hem de yüksek cam cepheler elde edilmiştir. Camların önünde ongen şemalı geometrik desenli paneller kullanılmıştır.

 Trafik Denetleme Şube Müdürlüğü

 Trafik polislerinin İstanbul’daki merkezi olan bu müdürlük, 15 Temmuz Hadiselerinden önce basit prefabrik binalarda görevini ifa etmekteydi. 15 Temmuz Şehitler Makamı ve Hafıza 15 Temmuz’un inşa edilmesiyle Trafik Şube Müdürlüğü için Şehitler Köprüsü civarında bir bina ihtiyacı hâsıl olmuştur. Bu ihtiyaç üzerine diğer iki yapı ile bütünlük oluşturacak şekilde Türk Evi’ne gönderme yapan yeni denetim binası tasarlanmış ve inşa edilmiştir.

 Temel mekân fonksiyonu ofis olacak şekilde kurgulanan binanın taşıyıcısı çelik konstrüksiyondur.