درس من العنكبوت - الحكمة في الهندسة المعمارية

  • Örümcek telinin aynı kalınlıktaki bir çelik telden 5 kat daha sağlamdır. Çapı bir milimetrenin binde birinden de az olan örümcek ipliği kendi uzunluğunun 4-5 katına kadar esneyebilir. Dünya çevresini sarabilecek uzunluktaki bir yumağın ağırlığı 320 gr. kadardır.

Örümcek ipliği katı halde bulunmasına rağmen, örümceğin bedeninde sıvı haldedir. Havayla temasında hızla katılaşır. Geri dönüşümlü olup, örümcek, kendi ağını yiyerek, yeniden kullanılmak üzere bedeninde sıvı hale dönüştürür.

Her örümcek faklı amaçlar için değişik evsafta iplik üretir. Karnındaki salgı bezlerinin püskürtme basıncını dilediği şekilde değiştirerek, farklı karışım oranlarına sahip, 7 farklı tipte iplik üreten örümcekler vardır. Bu sayede ipliğin çapı, direnci ve elastikiyeti de değişmektedir.

  • Günümüzde laboratuarda örümcek ipliğinin moleküler dizilişinden yola çıkılarak üretilen "kevlar" adlı üründe, örümcek ipliğine göre ancak % 30 nisbetinde verimlilik elde edilebilmiştir. Kevlar oto emniyet kemerlerinden kurşun geçirmez çelik yeleğe, elektromekanik kabloların üretimine kadar çok farklı sahalarda kullanılmaktadır.
  • Türkiye’de Van Gölü’ndeki iki küçük adada 33 cins - 62 tür örümcek tesbit edilmiştir. Pirinç ve buğday tarlalarındaki zararlılarla mücadelede 10 hektarlık alana 15 çuval tarım ilacı yerine 200-250 adet örümcek kafi gelmektedir.
  • Son olarak örümcekle ilgili çok çarpıcı bir bilgi; Klasik Osmanlı Türk Mimarisi’nde, dini ve sivil bütün binalarda, asırlardır kullanılan en küçük ölçü birimi örümcek teli (târ-ı ankebut) olmuştur.

 

1ARŞIN=2KADEM= 24BOĞUN= 60 PARMAK = 600 İPLİK= 60.000 Ö.TELİ =75,7738 cm
1BOĞUN= 2.5 PARMAK = 25 İPLIİK= 2.500 Ö.TELİ = 3,1572 cm
1 PARMAK = 10 İPLİK= 1.000 Ö.TELİ = 1,2620 cm
1İPLİK= 100 Ö.TELİ = 0,1262 cm
1 Ö.TELİ = 0,00126 cm

Bu uzunluk ölçü sistemi ile zaman arasında da bir ilişki vardır. Eski güneş saatlerinde zamanın en küçük birimi, alıp verme dahil 6 saniye olan “insan nefesi”dir.

Bir arşın 24 boğun, 60 parmak, 600 iplik, 60.000 örümcek telidir.

Bir gün 24 saat, bir saat 60 dakika, bir dakika 60 saniyedir.

Tabiatta birbirleriyle ilişkili veya ilişkisiz, canlı veya cansız her şey belli bir matematik formüle göre şekillenmiş, sırlı ve saklı bir bütünlük arz eder. Herşey kendi içinde bütünlük arz eden bir miktar ve ölçü ile takdir olunmuştur. Nitekim Kur’an-ı Kerim’de “Herşeyi yarattı da bir takdir ile, her birinin ölçüsünü tayin ederek hepsinin mukadderâtını hazırladı (Furkan, 2) buyrulmaktadır.

Muharrem Hilmi Şenalp

Share